Hoe moet ik een elektromotor aansluiten?
In ster of in driehoek?
Door Martin Elshof, productmanager aandrijftechniek bij IP Duursma
Het 3 fase voedingsnet van 400V, krachtstroom, ziet er als volgt uit:
Tussen elk van de fasen (L1, L2, L3) en de nul (N) staat 230 V, dit is de fasespanning. Tussen twee fasen onderling staat 400 V, de lijnspanning (fig.1).
In een driehoek schakeling gaat de volledige lijnspanning van 400 V over de spoel en bij een ster schakeling is dit 230 V.
230/400 V
De meeste draaistroommotoren worden vanaf 0,09 kW tot 4 kW standaard uitgevoerd met een wikkeling 230/400 Volt. De laagste spanning - 230 V - geeft de spanning aan waarvoor de wikkeling (spoel) is gemaakt. Hoe sluiten we nu een 230/400 V elektromotor aan op een netspanning van 400 V? De spoelspanning van deze motor is dus 230 V en dat betekent dus dat we deze motor in ster moeten aansluiten. Dit aansluiten in ster doen we door de metalen plaatjes in de klemmenkast van de motor op de juiste manier aan te sluiten (fig. 2). Dus W2 verbinden met U2 en U2 weer verbinden met V2.
400/690 V
De meeste draaistroommotoren vanaf 4 kW worden standaard uitgevoerd met een wikkeling van 400/690 V. Hoe sluiten we deze aan op een netspanning van 3 x 400 V? De spoelspanning van deze motor is 400 V en dat houdt in dat we deze motor in driehoek gaan aansluiten (fig. 3).
Frequentieregelaar
In de praktijk gebeurt het natuurlijk wel eens wat we een draaistroommotor aansluiten op een frequentieregelaar. Welke schakeling gebruiken we dan bij een netspanning van 400V?
In het geval van een 230/400 V motor en een 3 fase 400 V frequentieregelaar passen we de ster schakeling weer toe.
Nemen we echter een 1 fase frequentieregelaar van 230 V dan wordt het een ander verhaal.
De 1 fase regelaar transformeert de 1 fase 230 V voeding spanning om naar een 3 fase 230 V lijnspanning.
We sluiten we de motor dan in driehoek aan zodat de volledige spanning van 230 V over de spoel gaat.
De driehoek schakeling gebruiken we ook weer als we een 400/690 V motor in combinatie met een 3 fase 400 V frequentieregelaar toepassen.
Verkeerd aansluiten
Wat zijn de gevolgen van verkeerd aansluiten? Wat gebeurt er als je een 230/400 V motor in driehoek aansluit, of een 400/690 V motor in ster?
Een 230/400 V in driehoek geeft een overspanning op de spoelen, de wikkeling zal direct verbranden.
Bij een 400/690 V in sterpunt dan zal onderspanning optreden er gebeurt direct niets. Onderspanning betekent dat de motor veel stroom zal vragen om het vermogen te leveren. Na verloop van tijd wordt de motor erg warm en zal gaan verbranden indien er geen motorbeveiliging aanwezig is.
Advies
Hoe je een elektromotor moet aansluiten staat altijd op het typeplaatje afgebeeld of je vindt het in het instructieboekje dat bij je elektromotor wordt geleverd. Mocht je er niet uitkomen dan kun je natuurlijk altijd even met ons contact opnemen.
