Wat is het verschil tussen enkelwerkende en dubbelwerkende cilinders?
Een pneumatische cilinder zorgt voor een rechtlijnige punt-naar-punt beweging. Op deze manier kun je perslucht omzetten in een lineaire beweging. De meest toegepaste cilinder is de cilinder met een zuigerstang (afb. 1). Deze bestaat in 2 varianten, de enkelwerkende en de dubbelwerkende cilinder. Overigens zijn er ook pneumatische cilinders die een roterende beweging maken, maar die vallen buiten het onderwerp van dit blog.
De enkelwerkende cilinder
De enkelwerkende cilinder heeft 1 aansluiting voor de perslucht. Dit betekent dat de zuigerstang door perslucht maar naar 1 kant kan bewegen. Als de persluchtleiding wordt ontlucht zorgt een inwendige drukveer voor de retourslag (afb. 2).
De maximale slaglengte bij enkelwerkende cilinders is beperkt. Dit heeft te maken met de inbouwlengte van de drukveer. Meestal is de maximale slaglengte 50 mm.
Bij een gelijke zuigerdiameter is de drukkracht ten opzichte van dubbelwerkende cilinders iets kleiner. De drukveer zorgt namelijk voor een tegendruk die overwonnen moet worden. Enkelwerkende cilinders worden meestal toegepast voor het klemmen, uitwerpen en inpersen van onderdelen.
Bij enkelwerkende cilinders maken we een onderscheid tussen druk- en trekcilinders. Bij een drukcilinder zorgt de perslucht voor de uitgaande slag. Bij een trekcilinder staat de zuigerstang in zijn rustpositie uit en zorgt de perslucht voor de ingaande slag. In afb. 3 zie je de pneumatische symbolen van beide cilindertypes.
(afb. 3)
Naast de cilinder met zuigerstang bestaan er nog een paar varianten enkelwerkende cilinders. Dit zijn bijvoorbeeld de membraancilinder, balgcilinder en de spiercilinder (afb. 4).
 |
 |
 |
| membraancilinder | balgcilinder | spiercilinder |
(afb. 4)
De dubbelwerkende cilinder
De dubbelwerkende cilinder heeft niet 1 maar 2 persluchtaansluitingen (afb. 5). De perslucht zorgt dus voor de beweging van zowel de uitgaande als ingaande slag. De trekkracht (ingaande slag) is altijd iets lager dan de drukkracht (uitgaande slag) omdat de oppervlakte van de zuiger dan kleiner is. De oppervlakte van de zuigerstang gaat namelijk van de oppervlakte van de zuiger af. Afb. 6 laat het pneumatische sysmbool van de dubbelwerkende cilinder zien.
De slaglengtes zijn groter dan bij de enkelwerkende cilinders. Standaard gaan ze - afhankelijk van de diameter - tot 500 mm. Langere lengtes zijn mogelijk, vaak worden ze dan op maat gemaakt. Houd bij langere lengtes wel rekening met het mogelijke doorbuigen of -knikken van de zuigerstang.
Naast de dubbelwerkende cilinders met zuigerstang bestaan er ook dubbelwerkende cilinders zonder zuigerstang, de zuigerstangloze cilinders (afb. 7). Hierbij staat een meenemer aan de buitenkant van de cilinderbuis in verbinding met de zuiger. Deze verbinding kan magnetisch of mechanisch tot stand gebracht zijn.
Video
Ben je visueel ingesteld? Deze video laat je het verschil in werking zien tussen enkel- en dubbelwerkende cilinders:
