Pneumatiek: het EN ventiel en het OF ventiel
Het EN ventiel en het OF ventiel komen allebei vaak voor in pneumatische schema’s. Beide ventielen hebben 2 ingangen en 1 uitgang, maar de functies verschillen van elkaar.
Het EN ventiel
Het EN ventiel - of tweedrukventiel - (pneumatisch symbool fig. 1) geeft alleen een uitgangssignaal als beide stuursignalen aanwezig zijn. Valt een van beide stuursignalen weg dan valt ook het uitgangssignaal weg.
Een EN ventiel gebruik je bijvoorbeeld in een situatie wanneer een pneumatische cilinder pas een uitgaande slag mag maken als 2 stuurventielen gelijktijdig bediend zijn. Zoals in het onderstaande - eenvoudige - schema (fig. 2), waarbij de uitgangen van beide stuurventielen ('X' en 'Y') zijn aangesloten op de ingangen van het EN ventiel. De cilinder maakt dus pas een uitgaande slag als je bij beide stuurventielen de knop indrukt.
Heb je geen EN ventiel bij de hand en wil je toch dezelfde schakeling creëren? Dan kun je ook de poort 2 van ventiel ‘X’ aansluiten aan poort 1 van ventiel ‘Y'. Ook dan moeten beide ventielen bediend zijn om de cilinder aan te sturen (fig. 3).
Het OF ventiel
Het OF ventiel - ook wel wisselventiel genoemd - (pneumatisch symbool fig. 4) werkt precies andersom. Deze geeft alleen een stuursignaal als een van beide stuursignalen aanwezig is.
Hiermee kun je bijvoorbeeld een cilinder vanaf meer plaatsen aansturen. Een voorbeeld zie je hieronder (fig. 5).
Net als bij een EN ventiel kun je ook zonder een OF ventiel te gebruiken dezelfde functie maken. Hiervoor sluit je poort 2 van ventiel ‘X’ aan op poort 3 van ventiel ‘Y'. (fig. 6). Let hierbij wel op dat je een ventiel (‘Y’) moet hebben waarbij de luchtstroom 2 kanten op kan. Je moet namelijk de ontluchtingspoort (3) van ventiel ‘Y’ als voedingspoort gebruiken. Zo’n ventiel herken je aan een dubbele pijl in het symbool.
Samengevat: