Wat moet ik weten over (SKF) insert lagers?
Insert lagers (vaak ook Y-lagers of spanlagers genoemd) zijn veelgebruikte lagers. Je ziet ze bijvoorbeeld vaak bij transportbanden, landbouwmachines, ventilatoren en autowasstraten. Een groot voordeel van dit lager is dat ze vrij eenvoudig te monteren en demonteren zijn.
Insert lagers kun je herkennen aan de verlengde binnenring en bolle buitenring. In deze blog gaan wij dieper in op de standaard insert lagers en kogellagerblokken van SKF. Naast deze standaard serie bestaan er ook kogellagerblokken die speciaal voor de foodsector of landbouw zijn geschikt.
Insert lagers worden gebruikt in combinatie met lagerhuizen. Deze lagerhuizen zijn in verschillende vormen leverbaar, zoals staande, flens- of spanblokken. Ook heb je keuze uit verschillende materialen. Gietijzeren huizen zijn voor veel toepassingen geschikt, maar ze zijn er ook van plaatstaal, composiet of roestvast staal. In afb. 1 zie je enkele verschillende vormen en materialen.
Meestal worden de lagers en huizen als compleet blok geleverd, maar de lagers en huizen zijn ook los leverbaar.
Excentrisch of concentrisch
Zoals gezegd kun je insert lagers herkennen aan de verlengde binnenring (op één uitzondering na). Dat wil zeggen dat de binnenring aan één of aan beide kanten uitsteekt ten opzichte van de binnenring. De meeste gebruikte insertlagers worden met een excentrische bevestiging op de as gemonteerd. Hierbij heb je keuze uit lagers met een borgschroef in de verlengde binnenring of lagers met een excenterring (zie afb. 2).
Het voordeel van deze lagers is de eenvoudige montage. Een nadeel is de excentriciteit. De stelschroeven drukken de as een klein stukje uit het midden van het lager. Hierdoor ontstaat er een verschil tussen het midden van de as en het midden van het lager (afb. 3). Voor de meeste toepassingen is dit geen probleem, maar bij een hoog toerental kan er een onbalans in de as ontstaan met trillingen als gevolg.
Wil je toch concentrisch op de as monteren? Kies van voor SKF Concentra, de serie met klembus of voor de kogellageruitvoering die je met een vaste passing op de as monteert (afb. 4). Bestel je een lager uit de klembusserie, dan moet je de bijbehorende klembus er wel apart bijbestellen. Het lager wordt namelijk zonder klembus geleverd.
Wat is belangrijk bij het gebruik van insert lagers?
Een insert lager kan een geringe axiale belasting aan. Hou er rekening mee dat dit niet hoger mag zijn dan 20% van de dynamische belasting van het lager. Wanneer je aan beide kanten van een as de binnenringen van het het lager vastklemt op de as dan kan door uitzetting van de as de axiale belasting al oplopen tot meer dan 20%.
Dit kun je natuurlijk oplossen door het lager aan een kant niet vast te draaien, maar dan loop je het risico dat de as los in het lager gaat draaien. Een betere oplossing is om een spiebaan in de as te hebben waarin je de borgschroef van het lager draait (zie afb. 5). Dit werkt dan alleen weer bij lagers met een borgschroef in de binnenring en niet bij lagers met een excenterring. De maximale belasting op de lagers is alleen mogelijk in combinatie met gietijzeren of composiet huizen.
Heb je te maken met wisselende draairichtingen? Gebruik dan geen lagers met een excenterring. De ring kan dan loskomen waardoor het lager en de as ten opzichte van elkaar kunnen gaan schuiven.
Het temperatuurbereik ligt standaard tussen de -30 en + 120 ºC. Er bestaan speciale uitvoeringen die bestand zijn tegen hogere temperaturen.
Een voordeel van insert lagers is de bolle buitenring. Hierdoor is het mogelijk om een kleine scheefstelling door bijvoorbeeld verschil in hoogte of uitlijning op te vangen (afb. 6). Deze scheefstelling moet wel statisch zijn. Dat wil zeggen dat het geen heen en weer gaande beweging mag zijn, zoals het geval kan zijn bij een kromme as.
Afdichtingen
Net als bij de groefkogellagers hebben de SKF insert lagers ook verschillende soorten afdichtingen.
Standaard afdichting met rubber
Deze standaard afdichting is geschikt voor normale omstandigheden, biedt een goede bescherming tegen vuil en zorgt ervoor dat het vet in het lager blijft zitten (afb. 7).
Standaard afdichting met extra metalen ring (-2F)
Deze extra ring zorgt voor bescherming van de afdichting. Ze hebben een perspassing op de binnenring en verbeteren de afdichting zonder de wrijving te vergroten (afb. 8).
Standaard afdichting met extra afdichting (-2RF)
Geschikt tegen sterke verontreinigingen. Deze afdichting heeft een extra rubberen afdichtingslip tussen de standaard afdichting en de metalen ring. Dit zorgt voor een nog betere afdichting. Nadeel is wel dat de wrijving toeneemt en het lager dus zwaarder gaat draaien (afb. 9).
Afdichting 2RS1
Deze afdichting wordt gebruikt op lagerserie 172. Dit zijn de insert lagers met een normale binnenring (afb. 10).
Codering SKF insert lagers
Codering SKF kogellagerblokken
(bron: SKF)
Handige download
Wil je weten hoe verschillende merken hun kogellagerblokken aanduiden? Download dan de poster en je ziet de vergelijkingen van de gangbare modellen kogellagerblokken.
